Literatuur. Filosofie. Nieuwe / media.
door Miriam Rasch
Voor de bijlage van De Groene Amsterdammer ter gelegenheid van vijftig jaar Poetry International schreef ik over mijn nog onverklaarde liefde voor Chinese dichters, de memoir Translation as Transhumance van Mireille Gansel en hoe het was om op te groeien als vertalerskind.
Zie hier: Onvertaalbare poëzie bestaat niet – ‘Die vreemde, dat ben ik’
Eind 2018 had ik de eer een lezing te verzorgen voor de Proust-vereniging. Nu is de tekst gepubliceerd in De Nederlandse Boekengids, in een dossier getiteld Privacy by design.
Marcel Proust leert ons dat we ons ‘innerlijk boek’ moeten lezen. Nu we steeds meer (verloren) tijd online doorbrengen, laat ook de digitale wereld impressies achter in ons innerlijk. In haar essay over Proust en het internet onderzoekt Miriam Rasch hoe we onze online ervaringen met de roman als ‘optisch instrument’ kunnen ontcijferen.
Lees verder bij DNBG: Op het tweede gezicht: Proust en de roman als ‘optisch instrument’
Edit 25 mei: Nu ook op papier te lezen!
Voor de bijlage van De Groene ter gelegenheid van de Jan Hanlo Essayprijzen, schreef ik ‘terug’ aan de naamgever van de prijs die ik ooit zo gelukkig was te winnen.
Beste Jan,
Dank je wel voor de geruststelling. ‘Een verstandige vader’, zoals de titel luidt van de tekst die me toevallig onder ogen kwam, dat klinkt meteen al veilig en vertrouwd. Meer dan een verstandige vader heb je niet nodig. Het spreekt voor zich dat kinderen naar zo iemand luisteren, dat ook wij naar zo iemand zouden luisteren zodra we hem zouden horen spreken. “Wie het niet ziet moet beter kijken: brief aan Jan Hanlo” verder lezen
Onder de titel ‘Min kropp, min förrädare’ verscheen een essay van mijn hand in het tijdschrift 10tal. Ja, in het Zweeds (wederom)! Als het goed is binnenkort ook in het Engels ergens te lezen.
Begin dit jaar was ik in Berlijn om de openingsconferentie te bezoeken van het nieuwe meerjarige programma Das Neue Alphabet / The New Alphabet. Ik had het plezier daar te kunnen bijkletsen met Andreas Engström, redacteur bij onder andere Critical Point, die me overhaalde om een stukje te typen over de bijeenkomst. Inmiddels vertaald en gepubliceerd in het Zweeds: Det nya alfabetet – vad är det, och hur många? / The new alphabet – what is that, and how many?
De Engelse versie is ook hieronder te lezen. “Das Neue Alphabet / Det nya alfabetet / The new alphabet” verder lezen
Bij de presentatie van De wereld in jezelf: De Nederlandse en Vlaamse literatuur van de 21e eeuw in zestig essays, 7 februari 2019, Spui25.
Ik wil beginnen met een paar brokstukken aan u te vertellen, lapidaria uit de afgelopen maanden die in een zeker verband met elkaar lijken te staan. Een essayistisch verband hoop ik. Of dat dan ook nog iets belangwekkends over het essay zegt, moet straks maar blijken. “What’s going on? Het essay in de wereld” verder lezen
In de zomer van 2017 was ik te gast bij Brainwash radio, waar ik een column uitsprak die – zo ontdek ik nu – nooit op mijn website is verschenen dan wel gearchiveerd. Nu is het ideale moment om dat alsnog te doen, aangezien hij is opgenomen in de bundel ‘Dat kan beter! Nieuwe ideeën over geluk, gelijkheid, vooruitgang en meer’, met stukken van binnen- en buitenlandse filosofen, psychiaters, antropologen, sociologen, journalisten en historici. Ingeklemd tussen Susan Neiman en Naomi Klein vind je mijn bijdrage. Dat kan slechter!
Terugluisteren van de radio-uitzending kan hier.
Hoe tech-bedrijven het basisinkomen gebruiken voor hun eigenbelang
“Verschenen: collectie Brainwash-artikelen ‘Dat kan beter!’” verder lezen
Wouter Venema vroeg me een tekst te schrijven bij zijn nieuwe tentoonstelling getiteld Hyaline Hide (samen met Lisa Reitmeier), te zien in de galerie Rianne Groen.
Het werd een hybride van gesprekken die we voerden in de loop van een paar weken. Titel: Stretches. Lees de tekst hier.
Wouter Venema & Lisa Reitmeier – Hyaline Hide
10 November – 22 December 2018
‘Er is ook een piano (merk Sellier) aanwezig.’
De tijd dat ik met regelmaat pianospeelde ligt al meer dan tien jaar achter me. Soms mis ik het, de samenkomst van lichaam en geest waar het om vraagt en de vergetelheid die die samenkomst je even kan geven. Ik besloot wat van mijn oude bladmuziek mee te nemen naar het Van Doesburghuis, waar ik twee maanden zou verblijven. Dat moest genoeg tijd zijn om weer wat oefening te krijgen en het zou een goede manier zijn om de gedachten te verzetten tussen het schrijven door. Een van de laatste stukken die ik had gespeeld was ‘Clair de lune’ van Débussy. Romantisch en ook supermodern – passend, daarom, bij een residentie in de atelierwoning.
Lees verder bij het Letterenfonds: Échappement
In de donkere winterdagen van dit jaar was ik enkele weken ondergedompeld in Twin Peaks, om – eindelijk – eens dat stuk te schrijven dat ik al jaren heb willen schrijven en waar de uitnodiging van de redactie van Psychoanalyse en Cultuur de uitgelezen gelegenheid toe bood. Inmiddels is mijn essay verschenen in de bundel Oog om oog: Psychoanalyse en tv-series.
Uit de inleiding:
Begin jaren negentig was Miriam Rasch als dertien-, veertienjarige mateloos gefascineerd door de door haar als eng beleefde televisieserie Twin Peaks en het eveneens enge dagboek van Laura Palmer. Ook al is de nadruk vijfentwintig jaar later verschoven naar een eerder esthetische dan griezelige aanpak, een aan Twin Peaks gekoppelde nachtmerrie over een zwembad bleek pardoes teruggekeerd. Rasch reflecteert in haar bijdrage op de lynchiaanse angst die zich op het snijvlak van het leven van alledag en het net-niet-van-deze-wereld- zijnde manifesteert. Zij bespreekt een reeks aan tropen, zoals het witte paard in de huiskamer, het repeterende geluid van de plafondventilator, de bosrand, het trapgat en het onverklaarbare van elektriciteit. Dit lynchiaanse universum waarin special agent Dale Cooper als een ‘Dweller on the Threshold’ opereert, blijft fascinerend, omdat het de kijker geen puzzel met oplossingen aanreikt, maar Twin Peaks biedt een kaart die verscheidene parallelle tijdsruimtes beschrijft.
Oog om oog, met daarin nog vele andere essays over tv-series is verschenen bij Garant.