Categorie: Wetenschap
-
Goede ideeën x drie
Waar komen goede ideeën vandaan? Onderzoek naar creativiteit en de beste voorwaarden voor een creatieve omgeving is populair. Onderzoek naar onderzoek dus eigenlijk. Drie dingen lijkt steeds naar voren te komen: briljante ideeën komen in de vrijheid om gekke experimenten te doen en alle kanten op te associëren. Ze vragen tijd om te sudderen en…
-
Wat is tijd? Renate Loll antwoordt in 12 minuten
Was er tijd voor de oerknal? Hoe verloopt de tijd op het allerkleinste niveau? Kun je terug in de tijd gaan? Vragen die iedereen wel eens stelt – ook een hoogleraar in de theoretische fysica. Het ingewikkelde, maar helder uitgelegde antwoord geeft Renate Loll in een fantastische, TED-achtige lezing bij Studium Generale.
-
Schakelbewijs: stof in de hoeken van de kamer. De Nacht van Descartes II
Soms kun je niets goed doen. Een vriendin vertelde: ‘Hij had de hoeken van de kamer niet gestofzuigd!’ Anderen zouden denken: wat leuk dat hij stofzuigt. Maar als je niets goed kunt doen in de ogen van de ander is er geen beginnen aan. Die ander kijkt door een gekleurde bril. Een bekend probleem, maar…
-
Sterrenkunde: wetenschap tussen science en fiction
Het is alweer meer dan een jaar geleden dat ik de lezingenreeks over sterrenkunde voor Studium Generale presenteerde. Nu is er een filmpje van: vier lezingen in minder dan tien minuten. Ik ben er trots op! Liever lezen? Hieronder de uitgeschreven tekst. Het beeld dat bestaat van de sterrenkunde, vindt vaak zijn oorsprong in sciencefiction…
-
Stel dat je 200 jaar oud zou worden
Stel dat je tweehonderd jaar zou worden. Maar echt, probeer te voelen wat het zou betekenen dat de mens gemiddeld tweehonderd werd in plaats van tachtig. Of nee, niet de mens gemiddeld, maar jij persoonlijk. Tijd is iets wat je moet beleven, wat je moet voelen in je eigen geest en lichaam, in ruimte en,…
-
Hub Zwart – De waarheid op de wand
Iedereen kent de verhalen over Frankenstein en Dracula uit de verfilmde romans van Mary Shelley en Bram Stoker. Het zijn literaire klassiekers die iets laten zien van de verlangens en gevaren die de bètawetenschappen beheersen. In De waarheid op de wand. Psychoanalyse van het weten werkt Hub Zwart zulke archetypische verbanden tussen de natuurkunde en…
-
Hamlet en entropie: alfa vs. bèta
Het is een vaak herhaald refrein: het zou slecht gesteld zijn met de algemene ontwikkeling van studenten, leerlingen, stemmers, internetters, van wie niet eigenlijk. Ook in de academische wereld laait eens in de zoveel tijd de discussie op dat gestudeerde mensen te weinig kennis bezitten buiten hun eigen vakgebied. Dan gaat het vooral om letterenmensen…
-
Angst: een wetenschapsfilosofische encyclopedie
Als het niet heel cynisch zou klinken, zou je ‘angst’ in deze tijd een modewoord kunnen noemen, of zelfs een hype. Verkiezingen zijn in de greep van angst, het klimaat is een bron van angst, net als terrorisme. Er is angst voor onze gezondheid – terwijl we nooit gezonder zijn geweest; angst voor crisis en…
-
Thomas Metzinger, De egotunnel
Thomas Metzinger – De egotunnel. Hersenonderzoek en de mythe van het zelf Onttovering van het zelf Stel je de wereld voor zoals die erbij ligt buiten jouw bewustzijn. Een oceaan van elektromagnetische straling, kleurloos en zonder diepte. Het zijn de hersenen die van deze woestenij de wereld maken zoals we die kennen, een wereld waarin…
-
Systematische irrationaliteit
Nog een in de categorie handige begrippen die iedereen zou moeten kennen: systematische irrationaliteit. Dewattes? Doe maar duur! Maar herhaal het eens: systematische (met andere woorden: je kunt patronen herkennen, iets zinnigs erover zeggen, voorspellingen doen, in categorieën plaatsen) irrationaliteit (met andere woorden: gekkigheid, onvoorspelbaar, emotioneel, gevaarlijk en niet te vangen). Wat hebben die twee…
-
Darwin als teaser
Niemand ontkomt aan het Darwinjaar zo lijkt het: of je nu naar de VPRO of naar de EO kijkt, of je nu van de schepping of evolutie bent, allemaal moeten we geloven aan de Darwinhype. Mijn recensie van Janet Brownes Over het ontstaan van soorten van Darwin staat op 8WEEKLY: Het kan niemand ontgaan zijn:…