Ik heb ooit iemand gekend die Ronald Giphart een waardeloze schrijver vond omdat hij nooit een woord uit zijn boeken hoefde op te zoeken. Het gebruik van bijzondere, weinig gebruikte woorden was blijkbaar zijn criterium voor goede literatuur. Onzin vind ik: ten eerste lees ik genoeg goede boeken waaruit ik geen woord hoef op te zoeken (De Wandelaar van Adriaan van Dis bijvoorbeeld), ten tweede zou het betekenen dat hoe groter je woordenschat wordt, hoe slechter de literatuur.

Beetje egocentrisch, om de kwaliteit van literatuur zo van je eigen kennis af te laten hangen. Ik zei tegen hem dat hij moest gaan puzzelen: mijn door hem bewonderde, niet geringe woordenschat – als ik even mag snoeven – komt heel prozaïsch uit de 6* doorlopers en is dus even prijzenswaardig als die van Bep en Piet – als ik even niet mag snoeven.

Toch ben ik het opzoekwoordencriterium nooit vergeten, omdat er ergens wel iets in zit. Bovendien is het leren van nieuwe woorden zó leuk dat je vanzelf een goed gevoel krijgt over een boek dat je herhaaldelijk naar de Van Dale doet grijpen.

Ik ben nu bezig in een boek dat ik zittend naast de Van Dale lees. Er staan zelfs woorden in die niet in de Van Dale staan (fernet, agonaal). Meestal begrijp je wel wat het zo’n beetje moet zijn, maar het is fijn dat je dan ook op internet kan kijken. Toch is de Van Dale voor mij nog steeds honderd keer beter dan internet, als het gaat om woordbetekenissen (ik vroeg aan Jeroen die achter de computer zat wat mesquin betekent, kreeg ik teruggekaatst ‘kleingeestig, dun, frikkerig, geborneerd, gering, kleinzerig, knijperig, kortzichtig, krenterig, min, provinciaal, smal, vitziek, pietluttig, kleinzielig, keutelachtig, keutelig, enggeestig, benepen, bekrompen…’ In de Van Dale staat dan precies dat wat je wilt weten, namelijk ‘It. meschino (behoeftig) bekrompen, kleingeestig’).

Het boek is Duizelingen, van W.G. Sebald. Een vreemd boek. Een nieuw boek ook, hoewel het al uit 1990 stamt. Het bestaat uit vier afdelingen die door allerlei fijne lijntjes met elkaar verbonden zijn: Riva, een dorpje aan het Gardameer, slapen met je armen gekruist onder je hoofd, Venetië, de opera, een reeks moorden en de gevangenis. Maar het eerste stuk is een verhandeling over achttiende-eeuwer Beyle, het tweede een autobiografisch reisverslag dat speelt in de jaren tachtig en het derde een gedramatiseerde episode uit het leven van Kafka. Over het vierde kan ik nog niks zeggen, want daar ben ik nog niet. Er staan ook plaatjes in.

Ik kan nu al niet wachten om meer over Sebald en dit boek te weten te komen. Daar is internet dan weer goed voor. In de tussentijd leer ik elke dag een nieuw woord. Net als toen ik nog puzzelde. De flaptekst verraad in elk geval dat het met Sebald zelf niet goed is afgelopen: hij kwam in 2001 om het leven bij een auto-ongeluk.

Later ongetwijfeld meer.