Een experimentje op Vrij Nederland: met mijn Bier met Boeken-genoten bespreken we de nieuwe roman van Joost de Vries, De republiek. Zes korte stukjes, waarin we (min of meer) op elkaar reageren en chocola proberen te maken van dit boek en alle pop-culturele en historische verwijzingen waar het omheen danst. Begin met de eerste, van Vrij Nederland-redacteur Tim de Gier, of stoom meteen door naar mijn Substituutvaders, die als tweede aan de beurt is. Hieronder ook los te lezen.

Boekenclub: Joost de Vries – De republiek

Goed, Friso de Vos, de hoofdpersoon van De republiek is een eikel. Een sluwe vos. Een douchebag, die denkt dat hij de wereld ownt.

Alles wat hij zegt en denkt en daarom ook meemaakt is ontleend aan iets anders, of het nu Tarantino is of de klassieke tragedie, en hij wordt niet moe zijn intellectuele almacht zelf even te noemen. Ook binnen de roman gaat het maar door, het is lekker puzzelen met substituutvaders, mimetische begeerten en afgeleide namen. Joost de Vries zet het dubbelgangersmotief nadrukkelijk op de voorgrond, maar ook de andere personages zijn spiegelbeelden, als het niet van elkaar is, dan wel in hun relaties. Toch gaat het in de roman niet alleen om beleving, maar ook juist om de scheuren daarin. De momenten waarop de dubbelganger zichzelf tegenkomt, de spiegel breekt en de werkelijkheid naar voren spat.

Of misschien gaat het om het moment dat je eindelijk eens niet een dubbelganger tegenover je vindt. Zoals De Vos’ geliefde Pippa. Hoewel hij haar ook zo goed mogelijk probeert neer te zetten als ‘bordkartonnen stereotype’ weet zij als enige te overleven. Natuurlijk, zij is oh zo engelachtig en etherisch roodharig, geil en boterzacht, moederlijk zorgend, een beetje dom aan de oppervlakte maar ondertussen… Een begeerlijke pion in het plot dat Friso niet ophoudt te spinnen. Alleen, Pip acteert niet, zij komt juist tot leven. Van halfdode (‘God bless her soul’ is haar introductie) naar ex, waar je seks mee hebt, blijkt zij degene die Friso ownt, de enige die zich geen zak van zijn wijsneuzerigheid aantrekt. Scheurt door Pippa de sluier van de beleving open? Ik denk het wel. Jammer dat Friso zo’n douchebag is dat hij tot op het allerlaatst blijft dazen in een filmisch decor.