Op het hoogtepunt van de eerste editie van Idols, vijf jaar geleden, dacht ik na over wat Idols zou zijn als er geen aspirant-zangers maar -schrijvers op de stip zouden staan.
Toen van de week op 1Vandaag een item werd uitgezonden over ‘De Idols voor schrijvers’ riep ik dan ook ‘ja wel verdomme dat was mijn idee’ en ‘dieven’! Het bleek te gaan over de wedstrijd waarin je een contract bij uitgeverij Contact kunt winnen. Waar ik ook iets voor in heb gestuurd. Zeer nieuwsgierig was ik, naar hen die mij verslagen hebben. ‘De Idols voor schrijvers’ is een benaming van 1Vandaag, en dat wekte bij mij nog hogere verwachtingen. Of je Jamai nu een Idol vindt of niet, de opzet van het programma heb ik altijd boeiend gevonden. Ik heb zelfs wel eens een presentatie gehouden over de narratieve weergave van het leven zoals dat in Idols naar voren komt.
Zelf had ik toentertijd een lijstje gemaakt met eigenschappen van een schrijf-Idol. In niet geheel willekeurige volgorde moet hij of zij:
– Goed kunnen schrijven! Roman, gedicht of kort verhaal, dat maakt niet uit.
– Een uitgesproken mening hebben over wat de Idol zelf schrijft, over wat anderen schrijven en over cultuur in het algemeen.
– Deze mening niet onder stoelen of banken steken, maar wel op zo’n manier dat iedereen verbluft is door de belezenheid en retorische vermogens van de Idol.
– In het algemeen blijk geven van hoge intelligentie en goed zijn in discussiëren. Gebruik van oneigenlijke argumenten is, hoe vervelend ook, toegestaan.
– Tegenstanders onder de tafel kunnen drinken en tegelijkertijd bovenstaande eigenschappen nog steeds tentoonspreiden. Over het algemeen is een aanleg tot verslaving niet weg.
– Er goed uit zien. Leeftijd onbelangrijk.
Over deze laatste voorwaarde valt te onderhandelen, in tegenstelling tot de Idols die we al van tv kennen. Beter gezegd: als de schrijver-Idol niet gewoon een lekker ding is, moet hij of zij een fascinerend, eigenzinnig uiterlijk hebben. Ouwe kleren, muffe luchtjes, ongewassen haren: mag allemaal. Zolang dat excentrieke er maar een beetje in zit.
Terug naar 1Vandaag. Niks Idols voor schrijvers. Deze mensen werden (schande!) alleen maar beoordeeld op hun ingestuurde tekst. Ze hoefden hun mond niet open te doen. Zelfs een foto hoefde er niet bij. Twee genomineerden waren uitverkoren voor een interview. Een meisje dat wel heel slim was (gepromoveerd in de neurologie), maar die ik nog niet opgewassen zag zijn tegen Matthijs van Nieuwkerk. En een jongen die aan meerdere voorwaarden voldeed (inclusief kettingroken en kroegtijgeren). Maar hij haalde de volgende ronde niet.
Ik besloot niet op te geven. Ik zie het als mijn plicht om mee te stemmen in een wedstrijd die ik niet alleen zelf óók heb bedacht, maar waaraan ik ook mee heb gedaan. Zoals dat heet: ‘Nu is het de beurt aan het publiek om zijn stem te laten horen!’ En het is inmiddels bekend dat ik nieuwe talenten wil ontdekken. Ik heb dus de drie verhalen gelezen.
De ene gaat over geesten, de andere heeft in elke zin zo’n leuk gek Vlaams woord, de derde deed iets met incest. Best aardig hoor, maar ik denk niet dat de roman van de winnaar al bij voorbaat op nummer 1 in de hitlijsten zal binnenkomen, zoals bij Idols het geval is. Daar gaat het om: van wie wil je een heel boek lezen, wie gun je dat contract? Ik besluit ook het verhaal van de kettingrokende kroegtijger te lezen, voor het geval dat. Er staan meerdere d/t-fouten in. Het is best saai.
Ik denk dat ik stem op de geesten van de hersenonderzoeker. Of mag ik ook blanco stemmen?
PS: Dit moet me, als ik even mag zeuren, wel van het hart. De wedstrijd is opgezet als publiciteitsgeil (niet echt iets van gemerkt overigens). Een van de voorwaarden was dat alle halve finalisten een weblog moesten bijhouden. Dan kun je als jury niet publiekelijk verhalen afkeuren met de woorden ‘dit lijkt me een uitwas van de weblog-cultuur’.