Saleisha is America’s Next Top Model! Mijn heimelijke genoegen is allang geen echt geheim meer, hoewel er soms nog een onwetende mee te shockeren is. Komt ie: het enige tv-programma dat ik volg is America’s Next Top Model. En als dat niet draait, Hollands Next Top Model. En ik schaam me helemaal nergens voor.
Veel mensen vinden het gek dat iemand die dol is op Marcel Proust en afgestudeerd op Kierkegaard zich volledig laat meeslepen door een programma als ANTM. Dat iemand die alles verafschuwt wat riekt naar platte lectuur en een clichématige levensbeschouwing, nu al voor het negende seizoen op rij elke maandag om half negen klaarzit voor RTL 5. Die mensen hebben duidelijk nog nooit de moeite genomen dit programma te bekijken, laat staan volgen. Juist uit dit soort alledaagse, platte programma’s kun je veel waardevolle ideeën halen. Als je de programma’s bekijkt op het niveau van parabels of symbolische sprookjes, wordt complexe materie ineens inzichtelijk.
Wat is er zo leuk aan ANTM? Om te beginnen zijn er de in het oog springende feiten: Tyra Banks is grappig, integer, intelligent en een boeiende verschijning. Een gek wijf dat nooit met zo’n overslaand stemmetje zal zeggen ‘ach ik ben ook zó’n gek wijf!’ Zij bedacht een van de eerste en succesvolste programma’s in het format dat sindsdien tot op de laatste druppel is uitgemolken: het tien-kleine-negertjes-concept. Zet dertien wanna-be modellen bij elkaar in een huis, laat ze elke week voor een strenge jury door het stof kruipen, stuur er eentje naar huis, waar ze een compleet onbetekenend leventje moet gaan voortzetten, en richt op dit alles een camera.
Tyra is nooit bezweken voor de verleidingen van de sms-hype, waar alle Nederlandse reality-programma’s, inclusief Hollands Next Top Model, aan meedoen. Daardoor verwordt ANTM niet tot een populariteitsrace waarin andere waarden belangrijker zijn dan de eigenlijke vereiste van de winnaar, namelijk een goed model zijn. De meisjes hoeven zich alleen aan de jury te verkopen en niet aan het publiek. Zo kan binnen no time van een vrij onooglijk, maar niettemin zeer arrogant gangstermeisje uit Queens, een professioneel ogend model worden gemaakt, dat haar plaats weet en tegenover Tyra onzeker is over haar eigen kunnen.
Dat is wat ik zo leuk vind aan deze show (los van de make-overs, wanneer die ene met heel lang blond haar die er altijd tussen zit in huilen uitbarst als het eraf gaat, en de mooie jurken en bizarre make-up en de gekke poses en de lekkere male models en noted fashion photographer mister Nigel Barker): die meiden zijn aan het eind van de rit onherkenbaar veranderd. In de meeste gevallen verbeterd. Je hoort ze met de anderen maar ook met zichzelf worstelen, het is mijn betere ik in de praktijk gebracht. De echte bitch, die er ook altijd tussen zit, wint nooit omdat ze een echte bitch is. Daar houdt Tyra niet van.
Dit programma past dus eigenlijk helemaal in mijn straatje, ja, is een van de buren van A la recherche en Of/of. Het gaat over gewone mensen die zichzelf onderzoeken, die onder een vergrootglas liggen en zich niet van hun evenbeeld kunnen afwenden. In ANTM gebeurt dit zeer letterlijk (het is tenslotte tv) als de meiden een voor een hun foto van de week te zien krijgen. ‘Give me a close-up!’: en daar zien we een hand die verstijfd aan een arm bungelt. Of ogen die fierce zijn, with a fierce personality (fierce is zo ongeveer het hoogste wat je kunt bereiken en personality is de eerste voorwaarde).
Ze moeten hard werken, zeer precies zijn, en kunnen zich geen terughoudendheid veroorloven – want een terughoudend model is een saai model, niet fierce en zonder personality. Hetzelfde geldt voor filosofie en literatuur, toch? Dat dit alles in ANTM gepaard gaat met veel gegil en gejank… daar moet je maar tegen kunnen.
Ik ben er nog niet over uit welke ik leuker vind: de Nederlandse of de Amerikaanse editie. De Amerikaanse meisjes zijn mondiger en hebben een meer uitgesproken persoonlijkheid. Het budget voor de serie is overduidelijk veel groter, dus ze mogen echt toffe dingen doen. De Nederlandse show heeft dat stomme sms-element. En Daphne Deckers haalt het toch ook niet bij Tyra. Nou ja, als de ene is afgelopen begint de andere en vice versa, ik volg ze allebei.
Volgend jaar schijnt Daphne Deckers als jurylid in de Amerikaanse versie te zitten. Dat heb ik gehoord van mijn vriend. Die volgt het namelijk ook, hoewel hij natuurlijk nooit kijkt.